پروفسور دکتر حاج محمد امین رئیس (متولد شهر سوراکارتا، جاوه میانی، ۲۶ آوریل ۱۹۴۴؛ ​​سن ۷۷ سال) سیاستمدار اندونزیایی است. وی برای دوره ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۴ به عنوان رئیس مجلس اندونزی خدمت کرد.  نام وی در سیاست اندونزی به عنوان یکی از افرادی که منتقد سیاست های دولت در اواخر رژیم نظم نوین در زمان رئیس جمهور سوهرتو بود، جا افتاده است. پس از احیای احزاب سیاسی در زمان رئیس جمهور حبیبی، وی در اعلام تأسیس حزب امانت ملی (PAN) سهم داشت. وی از زمان تأسیس این حزب تا سال ۲۰۰۵ به عنوان رئیس فعالیت داشت. امین حزب امت (Partai Ummat) را در اکتبر ۲۰۲۰ تاسیس کرد.

در آغاز کار

امین در خانواده ای از فعالان محمدیه بزرگ شد. والدین وی در سازمان محمدیه شعبه سوراکارتا فعالیت داشتند. بیشتر دوران تحصیل امین در خارج از کشور بود. از سال فارغ التحصیلی در مقطع کارشناسی از دانشکده علوم اجتماعی و سیاسی دانشگاه گاجامادا، جوگجاکارتا در سال ۱۹۶۸ و فارغ التحصیلی لیسانس از دانشکده تربیت از دانشگاه اسلامی دولتی سونان کالیجاگا، جوگجاکارتا (۱۹۶۹)، او به کشورهای مختلف سفر کرد و در سال ۱۹۸۴ با مدرک کارشناسی ارشد (۱۹۷۴) از دانشگاه نوتردام، ایندیانا و دکترای علوم سیاسی از دانشگاه شیکاگو، ایلینوی، ایالات متحده بازگشت. امین به عنوان استاد در دانشگاه گاجامادا بازگشت. وی همچنین در محمدیه، انجمن روشنفکران مسلمان اندونزی و چندین سازمان دیگر نیز فعال بود. در دوره منتهی به فروپاشی نظم جدید، امین به عنوان برجسته ترین روشنفکردر خط مقدم ایستاد. جای تعجب نبود که او اغلب لکوموتیو اصلاحات لقب گرفت.

ورود به سیاست

سرانجام، امین پس از مشارکت مستقیم در روند اصلاحات، حزب امانت ملی (PAN) را در سال ۱۹۹۸ با یک پلتفرم ملی گرا شکل داد. هنگامی که نتایج انتخابات ۱۹۹۹ برای PAN رضایت بخش نبود، امین با تبدیل شدن به رئیس مجلس هنوز هم می توانست بازی های زیبایی انجام دهد. این موقعیت، نقش امین را در مسیر سیاسی فعلی اندونزی بسیار بزرگ می کند. در سال ۱۹۹۹، امین نتوانست در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند. در سال ۲۰۰۴، وی به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری شرکت کرد، اما شکست خورد و تنها کمتر از ۱۵ درصد آرای ملی را به دست آورد.

آثار

- آینده صلح خاورمیانه در دهه ۱۹۸۰ (مرکز تحقیقات وزارت خارجه)

- تغییر سیاسی در اروپای شرقی (مرکز تحقیقات وزارت خارجه)

- منافع ملی اندونزی و توسعه خاورمیانه دهه ۱۹۹۰ (مرکز تحقیقات وزارت خارجه)

- صهیونیسم: معنا و عملکرد (دانشکده علوم اجتماعی و سیاسی دانشگاه گاجامادا)

- در برابر جریان: اندیشه سیاسی و گام های امین رئیس (جاکارتا، ۱۹۹۹)

- امین رئیس در پاسخ به موضوعات بحث برانگیز سیاسی خود (میزان، ۱۹۹۹)

- امین رئیس آقای دموکرات (جاکارتا، ۱۹۹۸)

- صدای امین رئیس، صدای مردم است (جاکارتا، ۱۹۹۸)

- ایجاد قدرت روی تنوع، جوگجاکارتا، ۱۹۹۸)

- ایجاد سیاست والا: زمینه سازی توحید اجتماعی، اقامه امر به معروف و نهی از منکر (باندونگ، ۱۹۹۸)

- توحید اجتماعی، فرمول مبارزه با نابرابری (میزان، ۱۹۹۸)

- قدم برداشتن به دلیل اجبار تاریخ (جوگجاکارتا، ۱۹۹۸)

- غلبه بر بحران از ایوان مسجد (جوگجاکارتا، ۱۹۹۸)

- جانشینی و معجزه قدرت (جوگجاکارتا، ۱۹۹۷)

- تأملات امیان رئیس، از مسایل مورچه ای تا مشکلات فیلی (جاکارتا، ۱۹۹۷)

- چشم انداز و مأموریت محمدیه (جوگجاکارتا، ۱۹۹۷)

- به خاطر منافع ملت (جوگجاکارتا، ۱۹۹۶)

- دستان کوچک (جاکارتا، ۱۹۹۵)

- اخلاق سیاسی محمدیه (جوگجاکارتا، ۱۹۹۵)

- معجزه قدرت (جوگجاکارتا، ۱۹۹۴)

- خاورمیانه و بحران خلیج فارس (سورابایا، ۱۹۹۰)

شایان ذکر است که امین رئیس کتابی با عنوان "انسان و اسلام" از دکتر علی شریعتی را ترجمه کرد و با عنوان "وظایف روشنفکران" در اندونزی در دهه ۸۰ میلادی منتشر شد.